به گزارش واژه، کارشناسان می گویند بیش از یک پنجم آلودگی هوای کلان شهر ۱.۸ میلیون نفری تبریز، ریشه در آلایندگی نیروگاه حرارتی این شهر دارد که در منطقه صنعتی غرب تبریز واقع شده و از قضا جهت بادهای این کهن شهر نیز غربی- شرقی است که موجب می شود همه ذرات آلاینده بر اساس ساکنان آن آوار شود.
اما نکته قابل توجه در خصوص آلایندگی نیروگاه حرارتی تبریز این است که هر چند به گفته مقام های قضایی آذربایجان شرقی تاکنون در زمینه رفع پتانسیل های آلایندگی آن از قبیل نصب فیلترهای لازم اقدام کافی نشده است، اما استفاده از مازوت در آن، مشکل آلایندگی‌اش را دوچندان می کند.
در تببین این نکته ضروری است اشاره شود که بنا بر اعلام اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی، استفاده از مازوت در نیروگاه حرارتی تبریز، موجب افزایش ۴۹ برابری تولید گازهای سولفور و سه برابری گازهای نیتروژن در مقایسه با استفاده از سوخت گاز می شود.
از سوی دیگر انتشار خبری مبنی بر صفر کردن گاز نیروگاه حرارتی تبریز توسط وزارت نفت در دولت قبلی به نقل از متفکرآزاد، عضو هیات رییسه مجلس و نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی، در ۲ هفته قبل، این سوال را در نزد افکار عمومی دامن زد که چگونه می شود نیروگاه های تهران، کرج و اصفهان از سوخت گاز برای تولید انرژی استفاده کنند، اما این امر در مورد نیروگاه حرارتی تبریز که اتفاقاً به رغم سردسیری بیشترین صرفه جویی در مصرف گاز را داشته اند، صادق نباشد.
بروز این وضعیت سبب همدلی مسوولان آذربایجان شرقی برای رفع مشکل از مرجع وزارت نفت شد، به گونه ای که امام جمعه تبریز به ضرورت رفع مشکل آلایندگی نیروگاه حرارتی تبریز از طریق تامین سوخت گاز مورد نیاز آن در خطبه های نماز جمعه پرداخت و استاندار آذربایجان شرقی نیز هفته گذشته از تحقق این مطالبه مردمی به دستور معاون اول رییس جمهوری و از طریق اختصاص سوخت گاز نیروگاه حرارتی هریس به نیروگاه تبریز خبر داد.
مجوز انتقال گاز از نیروگاه هریس به نیروگاه تبریز صادر شد
استاندار آذربایجان‌شرقی با اشاره به پیگیری‌های انجام شده برای عدم استفاده از مازوت در نیروگاه تبریز و افزایش سهمیه گاز این نیروگاه، گفت: با دستور معاون اول رئیس جمهوری، مجوز انتقال گاز از نیروگاه هریس به نیروگاه تبریز صادر شد.
عابدین خرّم با تاکید بر تلاش دستگاه‌های مسئول برای اجرایی شدن این مجوز، اظهار داشت: با توجه به اینکه نیروگاه هریس امکان استفاده از سوخت مایع به جای گاز را دارد، مجوز انتقال سهمیه گاز آن به نیروگاه تبریز صادر شد و این کار هرچه سریع‌تر باید انجام شود.
وی با اشاره به اینکه کاهش سهمیه گاز استان از ۲ ماه پیش و زودتر از برخی استان‌های دیگر آغاز شده است، افزود: امسال هم با سرمای زودرس مواجه هستیم و هم سهمیه گاز کاهش پیدا کرده است که این شرایط، ضرورت صرفه‌جویی در مصرف گاز را دوچندان کرده است.
خرم تاکید کرد: ضروری است سیستم‌های گرمایش تمام ادارات و سازمان‌ها در ساعات تعطیلی خاموش و یک ساعت قبل از شروع فعالیت روشن شوند؛ رسانه‌ها و صداوسیما نیز برای معرفی الگوی مناسب مصرف و مدیریت مصرف انرژی تلاش کنند.
استاندار آذربایجان شرقی تاکید کرد: وظایف و مأموریت‌های ابلاغی از سوی کارگروه آلودگی هوا، توسط همه سازمان‌ها و ادارات و نیروهای مسلح به صورت جدی پیگیری و عملیاتی شود.
وی با تاکید بر برگزاری هفتگی این کارگروه جهت پیگیری مصوبات و ارزیابی عملکرد دستگاه‌های مختلف، افزود: اگر شاخص آلودگی هوا افزایش یابد وضعیت استان حتی از شرایط کرونایی نیز خطرناک‌تر می‌شود و باید اقدامات جدی انجام شود.
خرم همچنین گفت: پلیس راهنمایی و رانندگی در روزهایی که در وضعیت اضطراری قرار داریم از تردد خودروهای فرسوده بالای ۱۵ سال در محدوده طرح زوج و فرد جلوگیری کند.
جواد رحمتی، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان شرقی نیز با اشاره به پدیده وارونگی هوا که باعث افزایش آلودگی می‌شود، گفت: سازوکاری طراحی شود که در وضعیت‌های مختلف، اقدامات لازم انجام شود و نیازی به تصمیم‌گیری‌های اضطراری نباشد.
۲۰ تا ۲۷ درصد آلودگی هوای تبریز به نیروگاه حرارتی تبریز مربوط است
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی نیز با ارایه گزارشی از وضعیت هوای کلانشهر تبریز که براساس آن در سال جاری، ۶۶ روز پاک، ۱۷۳ روز قابل قبول، ۸ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و ۲ روز ناسالم برای همه گروه‌ها بوده است.
حسن عباس‌نژاد با اشاره به اینکه نیروگاه تبریز و منابع متحرک بیشترین حجم آلودگی هوا را به خود اختصاص داده‌اند، افزود: با افزایش استفاده از مازوت در نیروگاه تبریز تعداد روزهایی که شاخص آلودگی آن، غلظت اکسیدهای گوگردی است افزایش می‌یابد.
وی ادامه داد: در روزهای سرد سال چون با پدیده وارونگی هوا مواجه هستیم تجمع آلودگی موجب افزایش روزهای آلوده می‌شود.
عباس نژاد گفت: یکی از چالش های اساسی تبریز فعالیت صنایع بازیافت به صورت غیرقانونی است که اقدام به پسماند سوزی می کنند.
رضا فدایی، معاون محیط انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی نیز در گفت و گو با ایرنا اعلام کرد که در زمان آلودگی هوای تبریز بر اساس تقسیم بندی ذرات، ۲۰ تا ۲۷ درصدی شاخص آلودگی مربوط به نیروگاه است.
وی افزود: عمده آلایندگی نیروگاه حرارتی تبریز مربوط به گازهای سولفور (اس.او.ایکس) بوده و میزان آن در صورتی که مصرف نیروگاه گاز باشد، ۱۵ صدم تن در روز و در صورت استفاده از مازوت ۷.۳ تن در روز، یعنی ۴۹ برابر است؛ همچنین میزان گازهای نیتروژن متصاعد شده به هوا به دلیل فعالیت نیروگاه تبریز (ان.او.ایکس) روزانه ۱۶ تن در مصرف گاز و ۴۷ تن در روز به هنگام مصرف مازوت است.
فدایی اضافه کرد: سیاهی که در خروجی دودکش های نیروگاه حرارتی تبریز مشاهده می شود، ترکیب این گازها با رطوبت هواست.
وی یادآوری کرد: هر چند امروز میزان آلایندگی نیروگاه تبریز ۱۰ درصد کاهش یافته، اما در هر صورت تا روز سه شنبه به نیروگاه حرارتی تبریز فرصت داده شده تا نسبت به کاهش آلایندگی و تغییر سوخت اقدام کند، در غیر این صورت با حکم دادستانی، شیر فلکه مازوت نیروگاه های حرارتی تبریز و بناب پلمب می شود.
طرح سوال از وزیر نفت به دلیل عدم اقناع به کمیسیون تخصصی ارجاع شد
عضو هیات رئیسه و نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی نیز اعلام کرد: ۹ تن از نمایندگان آذربابجان شرقی در مجلس با طرح سوال از وزیر نفت خواستار اصلاح مازوت سوزی نیروگاه تبریز و کاهش آلودگی هوای این کلانشهر شدند.
روح الله متفکرآزاد با اشاره به طرح سوال از وزیر نفت درباره استفاده از مازوت در نیروگاه های حرارتی تبریز و سهند اظهار داشت: در هفته گذشته جلسه ای با حضور مدیرعامل شرکت گاز ایران در این باره برگزار کردیم که مطالب مطرح شده در این جلسه قانع کننده نبود.
وی افزود: در این راستا جلسه ای دیگر نیز با حضور وزیر نفت برگزار کردیم که متاسفانه این جلسه نیز نتیجه ای نداشت و به جمع بندی نرسیدیم.
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی یادآوری کرد: تاکید وزارت نفت بر این است که مصرف گاز افزایش زیادی داشته و از روزانه ۳۰۰ میلیون متر مکعب در سال گذشته، امسال به ۵۰۰ میلیون مترمکعب در روز رسیده است.
متفکر آزاد اظهار کرد: وزارت نفت تاکید دارد که متاسفانه استخراج کافی گاز در دولت قبل انجام نیافته و تشکیلات مورد نظر و سیستم ها بازسازی نشده است لذا مشکل ظرفیت گاز داریم و مجبور هستیم برای اینکه مردم در سرما نمانند، از گاز نیروگاه ها کم کنیم.
عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: ما نیز تاکید کردیم که مردم آذربایجان نسبت به سال های گذشته صرفه جویی کردند و باید ثمره آن را ببینند؛ در حالی که نیروگاه‌های تهران، اصفهان و کرج از گاز استفاده می کنند و مصرف مازوت در آنها ممنوع است، چرا در تبریز مازوت سوزی ادامه دارد.
وی اظهار کرد: استفاده از سوخت مازوت به جای گاز در نیروگاه های تبریز و سهند بناب و آلایندگی ناشی از آن بسیار جدی بوده و در این راستا بحث هایی داشتیم و طرح سوال ما به دلیل عدم اقناع به کمیسیون تخصصی ارجاع شد.
آلایندگی نیروگاه تبریز با درخواست از دادستانی تحت پیگرد قانونی قرار گرفت
رییس مجمع نمایندگان آذربایجان شرقی در مجلس شورای اسلامی نیز گفت: در اوایل سال در خصوص آلایندگی هوای تبریز توسط نیروگاه این کلانشهر با دادستان تبریز گفت و گو شد و به خاطر ترک سه فعل از طرف نیروگاه، درخواست پیگرد انجام شد که علاوه بر آلایندگی، شاهد مصرف بالای آب برای خنک کردن نیروگاه به رغم تنش آبی و کمبود آب در تبریز و عدم بازچرخانی آن و مصرف بیش از حد گاز در این نیروگاه بودیم.
محمدحسین فرهنگی با بیان اینکه نیمه اول سال این مشکل را به دادستان تبریز منتقل کردم، اظهار کرد: دادستان نیز از آغاز پی گیری این مشکل خبر داده است.
نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی همچنین یادآور شد: آلودگی هوا و شرایط نیروگاه تبریز یکی از موضوعات روز است که از طرف وزارت خانه‌های نفت، نیرو و کار و رفاه اجتماعی پیگیری می شود.
فرهنگی ادامه داد: بخشی از این موضوع به وزارت کار و رفاه مربوط است زیرا مالکیت نیروگاه در اختیار صندوق بازنشستگی و هولدینگ تحت مدیریت این وزارت خانه است .
وی با اشاره به اینکه به پیگیری از وزرا کفایت نمی‌کنیم، عنوان کرد: سوال از وزیر کار را هم درباره نیروگاه تبریز مطرح خواهیم کرد زیرا دستگاه اصلی در این ماجرا وزارت خانه مذکور است.
فرهنگی با بیان اینکه ترک فعل کلی بوده است، یادآور شد: ترک فعل فقط برای نیروگاه مطرح نیست و دستگاه‌های دیگر هم ترک فعل کرده‌اند که در نامه به دادستان مشخص است.
وی تصریح کرد: وزارت نیرو و نفت در جایگاه‌هایی مانند نیروگاه و پتروشیمی ادعا می‌کنند که مسئول نیستیم چون طبق قانون مالکیت ندارند و با توجه به اینکه می‌گویند مالک نیستند فقط می توانند کارهای مشاوره‌ای انجام دهند اما نمی‌توانند مساله را هم رها کنند زیرا تامین برق برعهده وزارت نیرو است.
نماینده تبریز در خصوص عدم مازوت سوزی در سایر نیروگاه‌ها گفت: هر نیروگاهی بحث جدایی دارد و در بعضی مازوت قابل استفاده نیست و در برخی گاز قابل استفاده نیست و به همین خاطر هیچکدام قابل تطبیق نیست که تصمیم یکسانی گرفته شود، البته نیروگاه تبریز ظرفیت استفاده از هر ۲ را دارد.
در صورت رفع نشدن فوری مشکلات نیروگاه های تبریز و بناب با عاملان اصلی برخورد قضایی می‌شود
سرپرست معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل آذربایجان شرقی نیز با بیان اینکه موضوع رفع مشکلات آلایندگی نیروگاه‌های حرارتی تبریز و بناب مورد غفلت و بی توجهی قرار گرفته است، گفت: در صورت رفع نشدن فوری مشکلات این نیروگاه ها، با عاملان اصلی برخورد قضایی می‌شود.
احمد موقری با بیان اینکه بر اساس گزارش ارائه شده سطح آلودگی ناشی از نیروگاه های حرارتی غیرقابل تحمل است، اظهار داشت: بهانه مسئولان نیروگاه ها مبنی بر مصوبه نهادهای بالادستی برای استفاده از سوخت مازوت پذیرفتنی نیست، زیرا که هیچ مرجعی در کشور این اجازه را به خود نمی دهد که ناقض حقوق مردم و بسترساز وقوع جرم باشد.
وی افزود: موضوع استفاده از سوخت مازوت حتی بر فرض اینکه بر اساس دستورات بالادستی برای تامین نیروی برق، توجیهی برای آلودگی هوا نیست و حداقل ترین کار تهیه و نصب فیلترهای لازم، در این مدت بنا به بهانه های متعدد مورد غفلت واقع شده است.
موقری ادامه داد: این مساله مورد قبول مراجع قضایی نبوده و مراجع و افراد مسئول باید پاسخگو باشند و در صورت عدم ارائه توضیحات قابل قبول، به شیوه های مقتضی جلوی انتشار آلودگی و ادامه وقوع جرم را خواهیم گرفت.
سرپرست معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان اضافه کرد: مسئولان نیروگاه ها باید پاسخگو باشند زیرا به رغم اطلاع از موضوع و همچنین با توجه به تذکرات سال های گذشته خود را مقید به رعایت مسایل زیست محیطی ندانسته و در حوزه های مختلف باعث آلودگی محیط زیست شده اند.
موقری گفت: با توجه به عدم تمایل به رفع مشکل و متوقف کردن این موضوع و نبود برنامه ای دقیق برای کاهش آلودگی در سال های گذشته به اتهام آلودگی زیست محیطی، پرونده قضایی تشکیل شده است.
وی اضافه کرد: با توجه به آمار و گزارش های ارائه شده توسط کارشناسان، مشکلات پیش آمده ترک فعل محسوب شده و دستگاه های ذیربط از جمله محیط زیست و شرکت گاز استان و نیروگاه های حرارتی در مرجع قضایی باید پاسخگو باشند.
سرپرست معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان خاطرنشان کرد: در صورت عدم انجام اقدامات لازم برای تأمین گاز نیروگاه، اقدام مقتضی انجام خواهد شد.