پایگاه خبری تحلیلی واژه – قمر طالبی: داستان اهدای خون تنها یک اقدام پزشکی یا فرایند سازمان‌یافته نیست؛ بلکه روایتی است از نوع‌دوستی، ایثار و مشارکت اجتماعی. داستان مردان و زنانی که بدون چشم‌داشت، تنها با انگیزه‌ای درونی، برای دیگران فرصتی دوباره می‌سازند؛ کسانی که شاید هرگز چهره‌ی بیماری را که از خون آن‌ها بهره‌مند می‌شود نبینند، اما خوب می‌دانند تصمیم‌شان، لبخند را بر چهره‌ی خانواده‌ای بازمی‌گرداند.
این داستان، روایت مادری است که پس از زایمان دچار خون‌ریزی شدید می‌شود و تنها با چند واحد خون اهدایی، بار دیگر فرزند نوزادش را در آغوش می‌کشد. یا کودکی که به دلیل ابتلا به تالاسمی، هر هفته به تزریق خون نیاز دارد و زندگی‌اش وابسته به همین زنجیره‌ی انسانی است. اهدای خون پلی است میان رنج و امید، میان تاریکی و نوری که از دل انسانیت می‌تابد.
در سال ۱۴۰۳، مراکز انتقال خون در سراسر آذربایجان شرقی پذیرای ۱۲۱ هزار و ۴۵۱ نفر از این داوطلبان مهربان و نیک‌اندیش بودند. آماری که در ظاهر ممکن است تنها یک عدد به‌نظر برسد،اما در پس آن هزاران قصه‌ی نجات، هزاران عمل جراحی موفق و هزاران لبخند دوباره بر چهره‌ی بیماران نهفته است.
آمارهایی که زندگی را روایت می‌کنند
مدیرکل انتقال خون آذربایجان شرقی در گفت‌وگو با خبرنگار ما به تشریح وضعیت اهدای خون در سال گذشته می‌پردازد.
مهدی رسولی با اشاره به آمار ثبت‌شده می‌گوید: « سال گذشته از میان مراجعه‌کنندگان به مراکز اهدای خون، ۹۷ هزار و ۶۵۶ نفر موفق به اهدای خون شدند.»
او ادامه می‌دهد: «این میزان نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۲، بیش از دو درصد رشد داشته است؛ رشدی که حاصل همکاری، مشارکت و آگاهی بیشتر مردم نسبت به اهمیت اهدای خون است.»
رسولی تأکید می‌کند: «این آمار نشان می‌دهد که مردم ما همچنان در بزنگاه‌های حساس و لحظات نیاز، از کمک به همنوعان خود غافل نمی‌مانند و با روحیه‌ای انسان‌دوستانه در کنار یکدیگر می‌ایستند.»
رسولی این رشد را نشانه‌ای از اعتماد عمومی به سازمان انتقال خون و تلاش‌های مداوم این مجموعه در اطلاع‌رسانی، فرهنگ‌سازی و تسهیل فرآیند اهدای خون می‌داند.
با وجود این روند صعودی، اما در لایه‌های آمار، نکاتی هست که نیاز به تأمل بیشتر دارد؛ از جمله مشارکت اندک بانوان در اهدای خون. او در این‌باره می‌گوید: «بیش از چهار درصد از اهداکنندگان خون در سال گذشته بانوان بودند؛ در حالی‌که بانوان نیمی از جمعیت استان را تشکیل می‌دهند. این میزان مشارکت از سوی بانوان، مطلوب نیست و نیاز به تغییر نگرش فرهنگی و آگاهی‌رسانی گسترده‌تر دارد.»
خون سالم‌تر در رگ‌های زنان، اما مشارکت کمتر!
یکی از نکات مهمی که رسولی در صحبت‌هایش به آن اشاره می‌کند، سالم‌تر بودن خون در زنان بر اساس نتایج پژوهش‌ها است.
به گفته‌ی مدیرکل انتقال خون استان تحقیقات نشان داده است که بانوان معمولاً خون سالم‌تری دارند و از طرفی میزان مصرف خون در حوزه‌های درمانی مرتبط با بانوان، مثل بخش‌های زنان و زایمان و اعمال جراحی مرتبط، بالاتر از دیگر بخش‌هاست. بنابراین انتظار می‌رود که خود بانوان نیز در تأمین این نیاز نقش فعالی ایفا کنند.
او تصریح می‌کند: «عدم مشارکت کافی بانوان در این فرآیند، ممکن است به دلایل گوناگونی بازگردد؛ از جمله باورهای نادرست پزشکی، ترس‌های بی‌پایه از ضعف یا بیماری، ناآگاهی از روند علمی و ایمن اهدای خون و گاه نیز نبودن فضای فرهنگی مناسب برای تشویق مشارکت زنان. انتقال خون استان در تلاش است با برنامه‌ریزی‌های فرهنگی و آموزشی، این موانع را شناسایی و رفع کند.»
اهدای مستمر؛ ستون فقرات انتقال خون
یکی دیگر از مسائل مهم در تأمین پایدار خون مورد نیاز مراکز درمانی، اهدای مستمر خون است. رسولی این موضوع را چنین توضیح می‌دهد: «اهدای مستمر به این معناست که یک داوطلب حداقل دو بار در سال برای اهدای خون مراجعه کند. این افراد به عنوان اهداکنندگان پایدار شناخته می‌شوند و نقش کلیدی در تأمین ذخایر خون سالم دارند.»
او اضافه می‌کند: «اهداکنندگان مستمر، از نظر سلامت عمومی، از پایش بهتری برخوردارند و خون آنان با ریسک کمتری همراه است. علاوه بر این، تجربه‌ی آنان باعث می‌شود فرآیند اهدای خون سریع‌تر، مطمئن‌تر و آسان‌تر انجام شود.»
مدیرکل انتقال خون استان ادامه می‌دهد: «سال گذشته این شاخص نزدیک به ۵۰ درصد بود که امید داریم با مشارکت بیشتر مردم، به‌ویژه اهداکنندگان مستمر، این عدد در سال ۱۴۰۳ افزایش یابد.»
او همچنین به نقش مهم مراکز درمانی اشاره و می‌گوید: «سال گذشته ۱۹۱ هزار و ۶۶ واحد خون و فرآورده‌های آن به مراکز درمانی استان ارسال شده که این حجم از انتقال خون، نشان‌دهنده‌ی جایگاه حیاتی انتقال خون در ساختار درمانی استان است.»
فرآورده‌هایی که زندگی می‌بخشند
بگفته رسولی خون اهدایی فقط یک مایع قرمز رنگ نیست که مستقیماً از یک فرد به فرد دیگر تزریق شود. خون در فرآیندهای علمی دقیق، به بخش‌های مختلفی چون گلبول قرمز، پلاسمای تازه منجمد، پلاکت و کرایوپریسپیته تبدیل می‌شود. یکی از مهم‌ترین این فرآورده‌ها، پلاکت فرزیس است؛ ماده‌ای حیاتی برای بیماران سرطانی، بیماران با نارسایی مغز استخوان و دیگر گروه‌های در معرض خطر.
او ادامه می‌دهد: «سال ۱۴۰۲ تعداد ۱۲۷۱ واحد پلاکت فرزیس از اهداکنندگان دریافت شد که این رقم نسبت به سال قبل، افزایش بیش از ۱۸ درصدی داشته که این رشد، بسیار ارزشمند بوده و بیانگر همکاری بیشتر اهداکنندگان آگاه و مسئولیت‌پذیر است.»
صدقه‌ای جاری برای نجات جان انسان‌ها
اما شاید زیباترین بخش این گفت‌وگو، جایی باشد که مدیرکل انتقال خون استان از اهدای خون به‌عنوان یک صدقه جاریه یاد می‌کند؛ صدقه‌ای که می‌تواند جان حداقل سه نفر را نجات دهد. او دراین باره می‌گوید: «از همه مردم شریف استان آذربایجان شرقی تقاضا داریم اهدای خون را در سبد فعالیت‌های روزانه و ماهانه خود قرار دهند. اهدای خون یک صدقه جاریه است. در هر بار اهدای خون، حداقل سه نفر از مرگ نجات می‌یابند. کدام کار خیر، چنین تأثیری دارد؟»
آری اهدای خون یکی از معدود کارهایی‌ست که با کمترین هزینه، بیشترین تاثیر را دارد؛ نه نیاز به ثروت است، نه قدرت. تنها کافی‌ست سالم باشی و بخواهی که کمک کنی. همین کافی‌ست تا عضوی از ارتشی باشی که بی‌سلاح و بی‌ادعا، برای حفظ زندگی دیگران می‌جنگند.
به پیج اینستاگرام ، کانال تلگرام و ایتا “واژه” بپیوندید.