حتما در فصول پاییز و زمستان خانه های زیادی را دیده اید که پنجره های آنها باز است و مثلا فردی با یک تیشرت تابستانه سرش را از پنجره بیرون آورده است، شاید در نگاه اول مساله مهمی نباشد اما با کمی تامل می توان فهمید که به هیچ عنوان کار درستی نیست، چون هم از نظر اقتصادی، هم زیست محیطی و حتی سلامت زیانبار است چون از یک سو باید نسبت به حد معمول هزینه بیشتری بابت پول گاز پرداخت شود، از سوی دیگر موجب مصرف بیش از حد منابع طبیعی شده و در نهایت موجب آلودگی هوا و تهدید سلامت جامعه می شود.
اما امسال به علت شیوع کووید ۱۹ این شرایط بسیار بسیار جدی تر است و باید شهروندان بیش از پیش نسبت به مصرف سوخت در زمستان صرفه جویی کنند، آخرین پیش بینی سازمان هواشناسی نشان می دهد که امسال بارندگی ها و دما در پاییز در حد نرمال است اما در زمستان چند برف سنگین خواهیم داشت که اگر این پیش بینی درست باشد قطعا به گاز بیشتری برای گرم کردن منازل نیاز داریم و اولویت وزارت نفت نیز تامین گاز منازل است و این به معنای این است که باید گاز نیروگاه ها و صنایع به عنوان یکی از مهمترین عوامل آلودگی هوا در فصول سرد سال را قطع کند تا موفق به تامین گاز منازل شود از سوی دیگر نیروگاه ها نیز که نمی توانند فعالیت خود را متوقف کنند بنابراین مجبورند که مازوت بسوزانند که با وجود بروز پدیده وارونگی دما در فصول سرد و انباشت آلایندگی در هوا، شاهد آلودگی هوا در کلانشهرها از جمله تهران خواهیم بود.
نکته قابل تامل این است که جدیدترین تحقیقات نشان داده ارتباط مستقیمی میان آلودگی هوا و شیوع ویروس کرونا وجود دارد، طبق مطالعاتی که در دنیا انجام شد نشان می دهد که هر یک واحد افزایش ذرات معلق کمتر از دو و نیم میکرون در هوا بین ۸ تا ۱۵ درصد مرگ و میر ناشی از کووید ۱۹ را افزایش می دهد، بنابراین اگر اصول صحیح مصرف مواد سوخت رعایت نشود شاید با مشکل بزرگی در زمینه افزایش تعداد مبتلایان به کرونا و کاهش توان خدمات درمانی مواجه شویم، در حالی که به اعتقاد مسعود تجریشی معاون محیط زیست نیروی انسانی سازمان حفاظت محیط زیست اگر مردم فقط ۱.۵ تا ۲ درجه دمای منازل خود را در زمستان کاهش دهند و لباس مناسبی بپوشند قطعا از این وضعیت با موفقیت بیرون خواهیم آمد.
تجریشی گفت: متاسفانه جمعیت زیادی در کلانشهرها گاز را در درست مصرف نمی کنند به طوری که سیستم گرمایشی منازل با دمای زیاد کار می کند و دمای خانه به حدی گرم می شود که مجبور به بازکردن پنجره ها می شوند که با این کار حجم زیادی از سوخت را هدر می دهند این یعنی اینکه به اندازه کشور چین انرژی مصرف می کنیم اما نکته بسیار مهم این است که امسال اگر سرما و برفی که پیش بینی شده اتفاق بیفتد و مردم در مصرف سوخت به ویژه گاز همکاری نکنند، مشکلات زیادی به بار خواهد آمد چون اولویت دولت و وزارت نفت رساندن گاز به منازل است چون معتقدند که متوقف کردن آن تبعات اجتماعی به همراه دارد، بنابراین مردم بدانند اگر بتوانند ۱.۵ تا ۲ درجه دمای منازل خود را تنظیم کنند و یک لباس بیشتر بپوشند می توانیم بحران را پشت سر بگذاریم و اصلا هم مساله عجیب و غریبی نیست، بسیاری از کشورها همین روش را دارند و مشکلی هم ندارند.
وی افزود: از سوی دیگر وزارت نفت نیز طبق قانونی که تعیین شده گفته اگر کسی تا ۱۰ درصد در مصرف گاز صرفه جویی داشته باشد در هزینه سوخت ۱۵ درصد تخفیف خواهد گرفت، بنابراین دولت وظیفه خود را انجام داده و حالا مردم باید رعایت کنند اما اگر مشارکت نکنند ورود مردم به بیمارستان ها افزایش خواهد یافت چون نه می توان اتوبوس جدید به ناوگان حمل و نقل عمومی اضافه کرد و نه ناوگان فرسوده را نوسازی کرد بنابراین همکاری مردم نقش بسیار مهمی در گذار موفق از شرایط بحرانی خواهد داشت.
تجریشی ادامه داد: سازمان هواشناسی اعلام کرده که پاییز امسال بارش ها نرمال است اما در زمستان سه تا چهار بار بارش برف سنگین خواهیم داشت که اگر این پیش بینی ها درست باشد با مشکلات زیادی مواجه خواهیم شد، بنابراین ما نباید ساکت بنشینیم چون وظیفه قانونی داریم بر این اساس دو هفته پیش رییس سازمان محیط زیست نامه ای به ستاد مقابله با کرونا نوشت که در آن به موضوع اهمیت کاهش ذرات معلق در هوا و ارتباط آن با شیوع کرونا و افزایش مرگ و میری که می تواند به همراه داشته باشد هشدار داد که در پی آن هفته گذشته اولین جلسه کارشناسی با حضور دستگاه های مرتبط برگزار شد و وزارت کشور اعلام کرد که آمادگی کامل دارد تا با کمک سازمان محیط زیست هر اقدامی که لازم است انجام دهد و همچنان در حال پیگیری هستیم تا با افزایش هماهنگی ها از تمام ظرفیت استانداران استفاده شود.
وی تاکید کرد: اکنون نگرانی ما در زمینه آلودگی هوا به شیوع ویروس کرونا ربط پیدا کرده است بنابراین از مسیر ستاد مقابله با کرونا و کمیته اجتماعی این ستاد موضوعات را پیگیری می کنیم و بر این اساس ۷ تا ۸ اقدام از جمله نسوزاندن مازوت در صنایع، منع تردد کامیون های دیزلی، داشتن معاینه فنی خودروها و توقف فعالیت های عمرانی که نقش زیادی در آلودگی هوا دارند را مشخص و به ستاد مقابله با کرونا پیشنهاد دادیم و در حال مکاتبه برای تک تک آنها هستیم تا عملیاتی شوند.
تجریشی درباره نقش معاینه فنی خودروها در کاهش آلودگی هوا گفت: ۳ سال پیش به این نتیجه رسیدیم که معاینه فنی بحث بسیار مهمی است و با انجام بیش از یک میلیون معاینه فنی اجازه ندادیم وضعیت هوا در این مدت بدتر شود بنابراین اجرای دقیق آنرا بر ستاد مقابله با کرونا تاکید کردیم، همچنین در برخی از شهرها مشخص کردیم که مصرف نفت کوره در صنایع و نیروگاه ها متوقف شود و به وزارت نفت هم اعلام کردیم که باید گاز این صنایع را در این شهرهای مشخص تامین کند، همچنین کامیون های بالای ۲۰ سال نباید در شرایط اضطرار تردد کنند و فقط کامیون هایی که برای تردد مجوز حمل سوخت یا مواد غذایی دارند اجازه فعالیت دارند، همچنین جلوگیری از منع تردد خودروهای دیزلی فاقد معاینه فنی و خودروهای دودزا از دیگر پیشنهادات مطرح شده است.
وی افزود: یکی از مشکلاتی که در پایانه های حمل و نقل با آن مواجه هستیم کارکردن درجای خودروها است که آلودگی زیادی به همراه دارد، چندی پیش شهرداری تهران اعلام کرد که در شهر تهران بیش از نیمی از اوقات اتوبوس ها درجا کار می کنند در حالی که در بسیاری از کشورها کارکردن درجای خودروها از یک دقیقه ای به بعد خلاف است و بر اساس قانون رانندگان موظفند که خودروهای خود را خاموش کنند، البته این قانون در کشور ما هم وجود دارد اما رعایت نمی شود که از شهرداری ها خواستیم که بر اجرای آن نظارت کنند.
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: نصب فیلتر دوده بر روی خودروهایی با سن بالای ۱۵ سال نیز تاثیر زیادی بر کاهش آلودگی هوا دارد که با توجه به اهمیت آن برای این کار ردیف بودجه تعیین شده است از این رو از شهرداری تهران درخواست کردیم که حتما این کار را امسال انجام دهد، در واقع اینها اقداماتی است که کنار هم گذاشتیم و به ستاد مقابله با کرونا اعلام کردیم و اکنون در حال هماهنگی برای عملیاتی کردن آنها با همکاری وزارت کشور هستیم.
وی تاکید کرد: این قوانین از قبل هم در کشور بوده اما امسال به علت شرایط خاص شیوع ویروس کرونا اجرای آنها را سفت و سخت گرفته ایم، از طرفی سال به سال بر آلودگی منابع یعنی منابع ساکن و متحرک افزوده می شود، اقدامات ما نمی تواند سال به سال بیشتر شود اما اگر همان ها را هم اجرا نکنیم وضعیت غیر قابل کنترل خواهد شد و به همان هایی که در قوانین آمده عمل کنیم قطعا موفق خواهیم بود.
تجریشی با بیان اینکه امسال با جدیت بیشتری باید برای اجرا اقدام کنیم گفت: بر این اساس رییس سازمان حفاظت محیط زیست به ستاد مقابله با کرونا نامه نوشت و بابت اینکه کووید ۱۹ و آلودگی هوا ارتباط بسیار نزدیکی با هم دارند اظهار نگرانی کرد و تاکید کرد که امسال حتما باید به صورت خاص به این مساله توجه شود بر این اساس از ماه پیش مکاتبات خود در این زمینه را با رییس جمهوری آغاز کردیم و گزارشی دادیم که در دنیا چه اتفاقاتی افتاده و ارتباط کووید ۱۹ با آلودگی هوا چیست.
وی گفت: همانطور که در ابتدا تاکید کردم که اگر مردم همراهی نکنند با مشکلات زیادی مواجه خواهیم شد باز هم می گویم اگر مردم با دولت همکاری نکنند و در مصرف گاز صرفه جویی نداشته باشند، قطعا با وجود شیوع ویروس کرونا و سرمای هوا، ورود مردم به بیمارستان ها افزایش خواهد یافت.
ایرنا