به گزارش واژه، «رعایت پروتکل‌های بهداشتی سقوط قابل توجهی در تمام استان‌ها کرده است. در شرایطی که از ابتدای شیوع کرونا، میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در اردیبهشت سال ۹۹، ۷۸ درصد اعلام می‌شد، حالا در بیست‌ویکمین ماه از شیوع کرونا، میزان رعایت پروتکل‌ها به ۴۸.۸ درصد رسیده است که نشان‌دهنده روند نزولی نگران‌کننده‌ای از توجه به پروتکل‌های بهداشتی مثل استفاده از ماسک و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی است. آخرین مطالعات نشان می‌دهد، میزان استفاده از ماسک در مکان‌های عمومی در هفته دوم آبان، ۴۸.۷۲ درصد و فاصله‌گذاری اجتماعی ۴۶.۸ درصد بوده است. تنها در ۹ استان میانگین استفاده از ماسک بالای ۴۹ درصد اعلام شده است. در فاصله‌گذاری‌های اجتماعی هم میانگین کشوری ۴۶.۰۸ درصد است و ۱۷ استان بالاتر از میانگین کشوری قرار دارند. از میان تمام استان‌ها تنها همدان است که بالاترین میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی را دارد؛ یعنی ۵۲ درصد. این وضعیت در سایر استان‌ها زیر ۵۱ درصد است. حالا در این وضعیت، مسئولان نظام سلامت نسبت به کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی اعلام نگرانی می‌کنند؛ هر چند که تاکنون ۹۳ میلیون و ۵۶۲ هزار و ۶۱۷ دوز واکسن تزریق شده، اما تاکید بر این است که در صورت استفاده‌نکردن از ماسک و رعایت‌نکردن فاصله‌گذاری اجتماعی، پیک ششم پر قدرت رخ می‌دهد. آنها می‌گویند مردم بسیاری از پروتکل‌های بهداشتی مثل شست‌وشوی دست‌ها و ضدعفونی‌کردن سطوح را فراموش کرده‌اند که این موضوع می‌تواند خطرناک باشد.
بالارفتن تجمع‌ها بدون استفاده از ماسک
استان مرکزی جزو استان‌هایی است که میزان استفاده از ماسک در مکان‌های عمومی آن، بین ۴۹ تا ۸۳ درصد است. میزان رعایت فاصله‌گذاری هم در این استان، بالاتر از میانگین است اما به طور کلی رعایت مجموع پروتکل‌های بهداشتی در این استان بین ۴۵ تا ۵۱ درصد اعلام شده است. یاسر قربانی، سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اراک، است و درباره رعایت پروتکل‌های بهداشتی در این استان توضیح می‌دهد. به گفته او میزان رعایت پروتکل‌ها در این استان به ۴۵ درصد رسیده است که این موضوع می‌تواند خطرناک باشد: «آن چه مشاهده می‌شود، بالارفتن میزان حضور مردم در مکان‌های تجمعی است. مردم به میزان بیشتری در مراسم و مناسبت‌ها شرکت می‌کنند و در کنار اینها هم استخرها و باشگاه‌های ورزشی بازگشایی شده‌اند و مردم به این مکان‌ها مراجعه می‌کنند. این موضوع ممکن است استان مرکزی را دوباره وارد شرایط خاصی کند.»
او می‌گوید: «هم مردم و هم کادر درمان خسته شده‌اند. از سوی دیگر با تزریق واکسن، یک نوع اعتمادبه‌نفس کاذب در میان مردم ایجاد شده که میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی را کم کرده است.»
به گفته قربانی، استان مرکزی از جمله استان‌هایی است که اوایل شیوع بیماری کرونا پس از استان قم، دومین مورد بیماری کرونا در آنجا مشاهده شد؛ البته پروتکل‌ها از جمله استفاده از ماسک همچنان رعایت می‌شود اما با توجه به شدت و ضعف بیماری، رعایت پروتکل هم نوسان پیدا می‌کند. بر اساس اعلام او هم‌اکنون در این استان حدود یک میلیون و ۲۰۱ هزار و ۴۸۴ دوز واکسن کرونا تزریق شده که از این تعداد ۷۰۹ هزار و ۵۶۶ مورد آن دوز اول و ۴۹۱ هزار و ۹۱۸ مورد آن هم مربوط به دریافت هر دو دوز واکسن است؛ یعنی از کل جمعیت هدف بالای ۱۲ سال استان مرکزی، ۸۰۶ هزار و شش مورد، یعنی ۸۷.۷۵ درصد دوز اول واکسن را دریافت کرده‌اند و ۶۰.۸۴ درصد هم دوز دوم را گرفته‌اند.
شست‌وشوی دست، قانون فراموش‌شده
اوضاع در تهران هم خیلی قابل قبول نیست. بر اساس اعلام وزارت بهداشت، میزان رعایت مجموع پروتکل‌های بهداشتی در این استان، بین ۴۰ تا ۴۴ درصد است. این استان جزو استان‌هایی است که میزان رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی در آن پایین‌تر از میانگین است. در زمینه استفاده از ماسک هم میزان رعایت در استان تهران، بین ۴۲ تا ۴۸ درصد است. امیرعلی فریدون‌فر، رئیس مرکز بهداشت شرق تهران، به سهل‌انگاری تهرانی‌ها در رعایت پروتکل‌های بهداشتی اشاره می‌کند و می‌گوید: «مردم نسبت به رعایت پروتکل‌ها بی‌توجه‌تر شده‌اند، بیشترین اشتباه هم مربوط به تصور آنها از واکسیناسیون است. تجربه بسیاری از کشورهای دیگر نشان می‌دهد که با وجود این که بالای ۸۰ درصد جمعیت، واکسن زده‌اند، باز هم ویروس در حال چرخش است.»
به گفته فریدون‌فر، رعایت قانون «شفا»، یعنی شست‌وشوی مرتب دست‌ها، انجام واکسیناسیون، فاصله‌گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک می‌تواند مانع از ابتلا به کرونا شود: «به نظر می‌رسد شست‌وشوی دست از ذهن بسیاری از افراد خارج شده و مردم کمتر به آن اهمیت می‌دهند؛ در صورتی که این موضوع در ابتلای افراد به ویروس کووید-۱۹ موضوع مهمی به شمار می‌رود.»
به گفته او، فاصله‌گذاری اجتماعی در بعضی فضاها و مکان‌ها مانند وسایل نقلیه عمومی اصلا مقدور نیست. البته در فضاهایی هم که امکان رعایت فاصله وجود دارد، باز هم به این مورد توجه نمی‌شود؛ مثلا مردم در صف‌های انتظار یا سایر اماکن عمومی توجه لازم به این موضوع ندارند. فریدون‌فر به اهمیت استفاده از ماسک اشاره می‌کند: «با استفاده از ماسک حتی اگر در یک اتاق یک نفر مبتلا به کرونا باشد، تنها تا ۵ درصد احتمال انتقال آن به اطرافیان وجود دارد؛ به همین دلیل ماسک جزو شیوه‌های ضروری پیشگیری از ابتلا به شمار می‌رود. در حالی که در کلانشهر تهران توجه به استفاده از ماسک کم شده و به زیر ۶۰ درصد رسیده است؛ ضمن این که رعایت فاصله فیزیکی از این میزان هم کمتر شده است. بر اساس اعلام رئیس مرکز بهداشت شرق تهران هم‌اکنون بیش از ۷۷ درصد مردم در استان تهران دوز اول واکسن را دریافت کرده و بیش از ۵۲ درصد هم هر دو دوز واکسن را تزریق کرده‌اند و همین موضوع ممکن است منجر به کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی شده باشد.
او تأکید می‌کند: «اگر مردم تنها ۱۰ تا ۱۵ درصد توجه بیشتری به اجرای پروتکل‌ها داشته باشند، می‌توانند از شدت پیک ششم کرونا کم کنند.»
در اهواز فاصله‌گذاری فیزیکی رعایت نمی‌شود
استان خوزستان در گروه استان‌هایی قرار می‌گیرد که میزان رعایت مجموع پروتکل‌های بهداشتی در آن، بین ۴۵ تا ۵۱ درصد است. میزان استفاده از ماسک در آن حدود ۴۹.۳۹ درصد است و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی آن هم، ۴۷.۲۴ درصد عنوان می‌شود. نسرین خالدی، سوپروایزر بیمارستان رازی اهواز است. او می‌گوید: «از ابتدای شیوع بیماری در سطح استان، توجه به رعایت پروتکل‌های بهداشتی بسیار کم بوده و با توجه به نوع زندگی اجتماعی مردم در این استان می‌توان گفت اصلا امکان فاصله‌گذاری اجتماعی وجود ندارد؛ چرا که از زمان شیوع بیماری کرونا در هیچ دورانی مردم اهواز شرکت در مراسم و مناسبت‌های مختلف را به دلیل وجود کرونا کنار نگذاشتند.»
به گفته خالدی وضعیت اهواز هم‌اکنون از نظر تعداد موارد ابتلا به بیماری قابل قبول است اما با توجه به بازشدن تمام مراکز و شرکت‌کردن در مراسم مختلف بیم آن می‌رود که از این حالت دربیاید و سرعت انتقال بیماری بیشتر شود؛ هر چند که چند روزی است آمار مبتلایان بالا رفته است. بر اساس اعلام او تنها اتفاقی که می‌تواند به قطع چرخه انتقال کمک کند، واکسیناسیون است: «در اهواز پایبندی به اجرای پروتکل‌ها کم است، البته هم‌اکنون نسبت به اوایل شیوع بیماری، وضعیت بهتر شده و مردم بیشتر ماسک می‌زنند.»
خالدی می‌گوید: «سرعت واکسیناسیون در اهواز خوب است؛ به طوری که در استان خوزستان ۷۰ درصد نوبت اول و حدود ۴۴ درصد نوبت دوم را تزریق کرده‌اند.»
در این میان رمضان احدی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی بهبهان هم درباره وضعیت شیوع بیماری و واکسیناسیون در این منطقه می‌گوید: «واکسیناسیون در بعضی روستاهای استان به بالای ۹۰ درصد رسیده و در سطح شهرها هم بالای ۸۸ درصد واکسیناسیون انجام شده است. توجه به رعایت موارد پیشگیری از انتقال ویروس کرونا به طور میانگین همیشه بین ۷۰ تا ۸۰ درصد بوده و بر اساس برنامه‌ریزی‌های دانشکده و ستاد مقابله با کرونای شهرستان، اغلب اصناف همکاری خوبی در این زمینه با مردم داشتند.»
او می‌گوید که از میان تمام پروتکل‌های بهداشتی، استفاده از ماسک، در میان مردم بهبهان بیشتر استفاده می‌شود؛ در صورتی که شستن دست و ضدعفونی‌کردن سطوح نسبت به گذشته کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.
۹۵ درصد کارکنان در لرستان ماسک می‌زنند
رعایت مجموع پروتکل‌های بهداشتی در استان لرستان، بین ۴۰ تا ۴۴ درصد است، میزان استفاده از ماسک در اماکن عمومی هم ۵۱.۵۱ درصد و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی هم ۴۳.۷۱ درصد اعلام می‌شود. در این استان ۷۶ درصد دوز اول و ۵۱ درصد جمعیت هدف دوز دوم را واکسن تزریق کرده‌اند. مریم کوشکی، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی لرستان، درباره رعایت پروتکل‌های بهداشتی می‌گوید: «استفاده از ماسک در سطح ادارات، بانک‌ها، مؤسسات دولتی و خصوصی لرستان از همان ابتدا تاکنون بالای ۹۵درصد بوده و کارمندان هم همراهی و مشارکت لازم را داشته‌اند. متصدیان و شاغلان واحدهای صنفی، عمومی، خدماتی و مشتریان و مراجعان آنها هم بیش از ۵۵درصد از ماسک استفاده می‌کنند؛ ضمن این که مردم و مسافران در وسایل نقلیه عمومی درون‌شهری حدود ۵۰ و برون‌شهری هم بیش از ۷۰ درصد از ماسک استفاده می‌کنند. میانگین رعایت پروتکل‌های بهداشتی در ادارات، بانک‌ها، مؤسسات و دفاتر دولتی و خصوصی نیز حدود ۶۰ درصد و همچنین در واحدهای صنفی نیز ۵۳ درصد است. در این میان اما پروتکل‌های بهداشتی در میان مردم به‌خوبی رعایت نمی‌شود.»
او ادامه می‌دهد: «موردی که به‌صورت ویژه در استان لرستان اجرا می‌شود، صدور مجوز مشروط برای برگزاری آزمون‌های عمومی، تخصصی و انتخابات اتحادیه‌های صنفی است که بر اساس مصوبات ستادهای ملی و استانی مدیریت بیماری کرونا و با استناد به پروتکل‌های بهداشتی به صورت متمرکز در مرکز بهداشت استان صادر می‌شود.»