به گزارش واژه، آشنایی بشر با پوست به انسانهای اولیه برمی گردد. چنانچه از نقاشیهای باستانی در غارها مشاهده میشود، یکی از پوششهای انسانهای بدوی پوست بود. از آن زمان پوست به عنوان کالایی گران بها در مراودات تجاری همردیف با دانههای خوراکی و گوشت مطرح گردید، و در کنار استفاده به عنوان لباس در معاملات پایاپای (تهاتری) نقش مبادلهای و بیان ساده پول امروزی را ایفا می کرد. هزاران سال انسان با این ماده طبیعی در زندگی روزمره همراه بوده و در کنار تکامل و پیشرفت مدنی این کالا نیز سیر تحول پیموده است.
درتمام جوامع باستانی از شرق تا غرب عالم این پیرایش و عمل آوری پوست (دباغی) وجود داشت و ایران باستان نیز نه تنها بی بهره نبوده بلکه با استناد سنگ نگارههای باستانی موجود و مستندات و برداشتهای مستشرقین با این پیشه و صنعت بخوبی آشنا بوده و غیر از کفش و پوتین جنگاوران از چرم استفادههای دیگری نیز در ساخت مصنوعات مینمود.
اوایل قرن بیستم دباغخانههای سنتی در ایران وجود داشت
بنابیان رئیس اتحادیه تولید کنندگان و صادرکنندگان چرم آذربایجان شرقی گفت: اوایل قرن بیستم دباغخانههای سنتی در ایران وجود داشت و در تبریز در چندین محله دباغخانههای سنتی مشغول کار بودند که از مشهورترین آن به دباغخانه گازران، دباغخانه باغمیشه، و دباغخانه بازار تبریز میتوان اشاره کرد.
او افزود: چرمسازی خسروی جزو اولین کارخانجات صنعتی و مدرن ایران است که به همت و درایت و با پیروی مرحوم حاج علی اکبر آقا صدقیانی در تبریز تاسیس شد و مورد بهره برداری قرار گرفت.
او گفت: سالیان بعد دباغخانههای سنتی جای خود را به کارگاههای کوچک نیمه صنعتی دادند که استقرار آن در انتهای خیابان شهناز (شریعتی) و خیابان سعدی بیشتر به چشم میخوردند. تا اینکه بعد از انقلاب این صنایع به محل فعلی چرمشهر منتقل شده است.
احداث کارخانجات چرم سازی از سال ۱۳۶۲
رئیس اتحادیه تولید کنندگان و صادرکنندگان چرم آذربایجان شرقی گفت: این مکان یابی و احداث کارخانجات از سال ۱۳۶۲ آغاز شد. هسته اولیه این شهرک را شورای چرمسازان بنیان نهادند.
امینیان مدیر عامل شهرک چرمشهر تبریز گفت: سطح اشتغال به جهت تحریمها به حداقل رسیده است و فعالین این حوزه در شرایط نامساعد فعلی با مشکلات عدیدهای دست و پنجه نرم میکنند.
او گفت: در سال ۱۳۸۵ با پشتکار و همت فعالین چرمشهر و على الخصوص هیئت مدیره اتحادیه تولید کنندگان و صادر کنندگان چرم استان آذربایجان شرقی این شهرک بعنوان نخستین شهرک صنعتی تخصصی با گرفتن پروانه بهره برداری از سازمان صنایع و معادن استان به ثبت رسید، اکنون هیئت مدیره شهرک چرمشهر تبریز با پشتوانه صنعتگران مستقر در شهرک سعی و اهتمام آنرا دارد تا جایگاه قطب صنعت چرم ایران را به بهترین نوع ممکن احیاء و استمرار بخشد.
مدیر عامل شهرک چرمشهر تبریز گفت: عمده تولید چرم کشور در سه شهر تبریز، تهران و مشهد انجام میشود که از این بین تبریز به عنوان تولیدکننده چرم سنگین (رویه گاوی، سراجی، رومبلی و …)، تهران چرم سبک و سنگین (گوسفندی، گاوی، آستری و …) و مشهد چرم سبک (بزی، گوسفندی، آستری کفش و …) شناخته میشوند.
امینیان گفت: نزدیکی به خطوط ارتباطی نظیر فرودگاه بین المللی و راه آهن تبریز و نیز گمرک استان و مجاورت با منطقه ویژه اقتصادی سهلان، اهمیت شهرک صنعتی چرمشهر را بعنوان اولین شهرک تخصصی چرم در سطح کشور دوچندان کرده است. تمامی موارد مطرح شده نشان از قدمت بالای چرمسازی در تبریز است و میتوان آن را قطب صنعت چرم کشور به شمار آورد که در حال حاضر بیش از ۳۸۰ واحد تولیدی در آن فعالیت دارند.
او افزود: از این ۳۸۰ واحد حدود ۲۲۰ واحد یعنی دو سوم این واحدها فعال هستند و حدودا برای ۴۲۰۰ نفر اشتغالزایی شده است و حدود دو میلیون فوت تولید سالانه چرم در این شهرک است.
اوگفت: ۹۰ درصد صادرات چرم آماده کشور از تبریز است. ترکیه، کشورهای مشترک المنافع، روسیه، چین و جنوب شرق آسیا مقصد صادرات چرم تبریز است.
رئیس اتحادیه تولید کنندگان و صادر کنندگان چرم استان نیز کمبود نقدینگی، بازگشت طولانی مدت سرمایه به صنعت، دسترسی محدود به مواد شیمیایی و فرسودگی ماشین الات را از مهمترین مشکلات تولید کنندگان چرم در استان ذکر میکند.
بنابیان معتقد است در صورت حمایت از این صنعت میتوان سایر واحدهای نیمه فعال را به چرخه تولید بازگرداند.