پایگاه خبری تحلیلی واژه – قمر طالبی: این فشار اجتماعی نه تنها بر روی زنان بلکه بر روی مردان نیز تأثیر گذاشته است. اکنون، مردان نیز به دنبال بهبود ظاهر خود از طریق جراحی‌های زیبایی هستند.
هر گوشه از شهر را که نگاه ‌کنید، آدم‌هایی را با ظاهری یکسان خواهید دید؛ افرادی با لب‌های پر، گونه‌های ژل‌زده، بینی‌های عمل شده و اندام‌های متناسب به مدد پیکرتراشی.
این گرایش افراطی نسبت به جراحی‌های زیبایی سؤالات و نگرانی‌هایی را در مورد سلامت روان و اجتماعی افراد برمی‌انگیزد. آیا این جراحی‌ها واقعاً راهی برای دستیابی به زیبایی‌اند، یا اینکه می‌توانند به نوعی خودویرانی منجر شوند؟
برای بررسی این موضوع، به گفت‌وگو با دکتر سمیه متقی، روانشناس و دکتر ابراهیم رسولی، متخصص جراحی پلاستیک پرداختیم.

علل گرایش به جراحی‌های زیبایی

دکتر سمیه متقی، روانشناس و مشاور خانواده در ابتدا به بررسی علل روانی گرایش به جراحی‌های زیبایی پرداخت. او تأکید کرد که یکی از مهم‌ترین دلایل این روند، فشارهای اجتماعی و رسانه‌ای است. «افراد به شدت تحت تأثیر استانداردهای زیبایی که از طریق رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی و تبلیغات القا می‌شود، قرار دارند. این فشارها باعث می‌شود که بسیاری از افراد احساس کنند که باید به این استانداردها برسند تا مورد قبول واقع شوند.»
وی همچنین به تأثیر نارضایتی‌های جسمی اشاره کرد و گفت: «بسیاری از افرادی که به جراحی‌های زیبایی روی می‌آورند، از مشکلات خودتصویری رنج می‌برند. این افراد ممکن است خود را در مقایسه با دیگران کم‌ارزش احساس کنند و به همین دلیل به دنبال تغییر در ظاهر خود هستند.»

نقش رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی

دکتر ابراهیم رسولی، متخصص جراحی پلاستیک در ادامه گفت‌وگو، تأثیر رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی را در این روند تأیید کرد و گفت: «با گسترش شبکه‌های اجتماعی، افراد بیشتری در معرض تصاویری از زیبایی‌های غیرواقعی و دستکاری شده قرار می‌گیرند. این تصاویر باعث می‌شود که آنها احساس کنند که باید به این استانداردها برسند، حتی اگر این تغییرات به معنای جراحی‌های پیچیده باشد.»
وی افزود: «نوجوانان و جوانان به ویژه در معرض این تأثیرات هستند و این می‌تواند منجر به مشکلات روانی و سلامت جسمی شود. در مواردی، بیماران به ما مراجعه می‌کنند که در ذهنشان تصاویری غیرواقعی از خود دارند و به همین دلیل انتظار تغییرات عمیق دارند.»

عوامل فرهنگی و اجتماعی

دکتر متقی به این نکته نیز اشاره کرد که عوامل فرهنگی و اجتماعی نقش زیادی در گرایش به جراحی‌های زیبایی دارند. وی در این باره گفت: «در برخی از فرهنگ‌ها، زیبایی ظاهری به عنوان یک عامل کلیدی در موفقیت اجتماعی و اقتصادی شناخته می‌شود. این مسئله می‌تواند افراد را به سمت جراحی‌های زیبایی سوق دهد تا در جامعه بهتر دیده شوند.»

وسواس زیبایی

گرایش به جراحی‌های زیبایی می‌تواند منجر به ایجاد وسواس زیبایی در فرد شود. این بدان معناست که فرد به طور مداوم به دنبال اصلاحات و تغییرات بیشتر در ظاهر خود است. دکتر متقی در خصوص گفت: «افرادی که به این نوع وسواس مبتلا هستند، ممکن است هرگز از نتایج جراحی‌های قبلی خود راضی نباشند و به دنبال جراحی‌های مکرر بروند، که این موضوع می‌تواند به مشکلات مالی و اجتماعی نیز منجر شود.»

عواقب روانی جراحی‌های زیبایی

با وجود این که جراحی‌های زیبایی می‌توانند تغییرات ظاهری مثبتی به همراه داشته باشند، اما دکتر متقی تأکید کرد که عواقب روانی آن‌ها نیز باید در نظر گرفته شود. «بسیاری از افراد پس از جراحی‌های زیبایی با مشکلات جدیدی مانند اضطراب، افسردگی و نارضایتی از نتایج مواجه می‌شوند. این مشکل به ویژه در افرادی که به دنبال جراحی‌های متعدد هستند، بیشتر مشاهده می‌شود.»
دکتر رسولی نیز این نکته را تأیید کرد و گفت: «برخی از بیماران با انتظارات غیرواقعی به ما مراجعه می‌کنند و پس از عمل، اگر نتایج با انتظارات آن‌ها مطابقت نداشته باشد، ممکن است دچار ناامیدی شوند. در این موارد، ما به بیماران توصیه می‌کنیم که انتظارات خود را واقع‌بینانه تنظیم کنند.»
وی اضافه کرد: «جراحی‌های زیبایی باید به عنوان یک گزینه درمانی و نه یک راه‌حل دائمی برای عدم رضایت از خود در نظر گرفته شوند. در بسیاری از موارد، بیماران به دلیل عدم آگاهی از عواقب عمل‌ها، تصمیمات نادرستی می‌گیرند. به همین دلیل، قبل از هرگونه جراحی، مشاوره دقیق و بررسی‌های روانی ضروری است.»

تأثیر بر روابط اجتماعی

در ادامه، دکتر متقی به تأثیر جراحی‌های زیبایی بر روابط اجتماعی افراد اشاره و تصریح کرد: «جراحی‌های زیبایی می‌توانند به طور موقت احساس اعتماد به نفس را افزایش دهند، اما ممکن است مشکلات جدیدی در روابط اجتماعی ایجاد کنند. به عنوان مثال، برخی افراد ممکن است به دلیل تغییرات ظاهری خود، در روابطشان با دیگران دچار چالش شوند.»
دکتر رسولی هم به تأثیرات مثبت و منفی این جراحی‌ها بر روابط اجتماعی اشاره کرد و در این زمینه گفت: «در برخی موارد، بیماران پس از جراحی‌های زیبایی احساس بهتری نسبت به خود پیدا می‌کنند و این می‌تواند به بهبود روابط اجتماعی آنها کمک کند. اما در موارد دیگر، تغییرات ظاهری ممکن است منجر به ایجاد فاصله بین فرد و اطرافیانش شود.»

چالش‌های اخلاقی و پزشکی

از دیگر چالش‌های مطرح در این حوزه، مشکلات اخلاقی و پزشکی جراحی‌های زیبایی است. دکتر متقی به این موضوع اشاره کرد و گفت: «بسیاری از پزشکان در زمینه جراحی‌های زیبایی، باید با دقت بیشتری به انتخاب بیماران بپردازند و اطمینان حاصل کنند که این تصمیم به دلایل درست و نه تحت تأثیر فشارهای اجتماعی اتخاذ می‌شود.»
دکتر رسولی نیز در این زمینه تأکید کرد: «ما به عنوان جراحان پلاستیک، باید بر روی اطلاعات دقیق و کاملی از بیماران خود تمرکز کنیم و از آن‌ها بخواهیم که به صورت کامل با عواقب عمل‌ها آشنا شوند. انتخاب بیمار باید در نظر گرفته شود تا از جراحی‌های غیرضروری جلوگیری شود.»
وی ادامه داد: «هر جراحی زیبایی با خود عوارض و خطراتی به همراه دارد. این عوارض می‌توانند شامل عفونت، خون‌ریزی، عوارض بی‌هوشی، و حتی مشکلات جدی‌تر مانند نارسایی ارگان‌ها باشند.».
در نهایت، هر دو متخصص به اهمیت آگاهی‌بخشی و آموزش در زمینه جراحی‌های زیبایی تاکید کردند. دکتر متقی پیشنهاد داد: «مدارس و نهادهای اجتماعی باید برنامه‌های آموزشی برای آشنایی نوجوانان و جوانان با واقعیت‌های زیبایی و خطرات جراحی‌های زیبایی ارائه دهند. باید به افراد آموزش داده شود که زیبایی در تنوع و تفاوت‌ها نهفته است و هر فردی باید خود را به عنوان یک موجود منحصر به فرد بپذیرد. همچنین، برنامه‌های مشاوره‌ای و گروه‌های حمایتی می‌توانند به افراد کمک کنند تا با مشکلات خود روبرو شوند و به جای جراحی، راه‌های سالم‌تری برای افزایش اعتماد به نفس پیدا کنند.»
دکتر رسولی نیز تأکید کرد که رسانه‌ها باید مسئولانه‌تر در نمایش تصاویر و استانداردهای زیبایی رفتار کنند. وی اضافه کرد: «انتشار تصاویری که به طور غیرواقعی زیبایی را نمایش می‌دهند، تنها به افزایش فشارها بر روی جوانان کمک می‌کند. بنابراین، باید به سمت ایجاد فرهنگ واقع‌گرایانه‌تری در جامعه حرکت کنیم.»
سخن پایانی اینکه؛ جراحی‌های زیبایی می‌توانند به افراد در دستیابی به ظاهری ایده‌آل کمک کنند، اما در عین حال ممکن است به مشکلات روانی و جسمی جدی منجر شوند. مهم است که افراد قبل از اقدام به جراحی‌های زیبایی، به عواقب و نیازهای واقعی خود فکر کنند و به جای تلاش برای تطابق با استانداردهای غیرواقعی زیبایی، به پذیرش خود بپردازند. این رویکرد نه تنها می‌تواند به سلامت روانی کمک کند، بلکه می‌تواند از مشکلات جسمی و مالی ناشی از جراحی‌های زیبایی جلوگیری کند.