به گزارش واژه، توجه به ظرفیت‌های اقتصادی کشور برای ایجاد اشتغال، کاهش نرخ بیکاری و بهبود وضعیت معیشتی مردم جامعه سال‌هاست که مدنظرمسئولان قرار دارد. توسعه مشاغل خانگی به دلیل برخورداری از مطلوبیت‌های فراوان و بازدهی بالا، توان بسیاری برای جامه عمل پوشاندن به برنامه‌های اشتغالزایی در کشور دارد.
نقش مشاغل خانگی در توسعه اقتصادی به عنوان یک فعالیت کارآفرینانه امری اثبات شده است در کشورهای توسعه یافته چنده دهه از اجرای سیاست‌های حمایتی از مشاغل خانگی می‌گذرد و درصد زیادی از مشاغل در کشورهای پیشرفته به مشاغل کوچک و خانگی وابسته هستند.
در برخی کشورهای فوق صنعتی مشاغل خانگی تا ۲۳ درصد کل مشاغل این کشورها را شامل می‌شود. در کشورهای بزرگ اقتصادی بخشی از زنجیره ارزش به خانه‌ها منتقل می‌شود و کارخانه‌ها و شرکت‌هایی که فعالیت اقتصادی انجام می‌دهند بخشی از زنجیره ارزش خود را به خانه‌ها منتقل می‌کنند و این مسأله هم به نفع آن کارخانه‌دار و هم فردی است که در خانه نشسته و فعالیت اقتصادی و بخشی از تولید آن کارخانه را برعهده گرفته است.
سهم ۴ درصدی مشاغل خانگی در اقتصاد ایران
براساس آمار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ۴ درصد از کل اشتغال کشور مربوط به مشاغل خانگی است و در یک دهه گذشته حدودسه میلیون نفر متقاضی ثبت نام مشاغل خانگی بودند که از این تعداد یک میلیون و ۶۵۰ هزار نفر مجوز کسب کرده‌اند. همچنین از میان این افراد ۷۷۲ هزار نفر موفق به دریافت تسهیلات شدند و برای ۸۵۲ هزار نفر شغل ایجاد کردند.
در طول پنج سال گذشته تنها ۲۴۰ هزار شغل در حوزه مشاغل خانگی ایجاد شده است.
بیش‌ترین مجوزها اختصاص به زنان دارد که از این تعداد ۵۲ درصد در رده سنی بین ۲۰ تا ۴۰ سال و ۴۳ درصد در رده سنی بین ۴۰ تا۶۰ سال بودند. ۲۲ هزار و ۲۴۵ نفر از فعالان مشاغل خانگی تسهیلات کرونایی گرفتند.
بررسی تسهیلات کرونایی اعطا شده به مشاغل خانگی نشان می‌دهد که از ابتدای شیوع ویروس کرونا تا پایان سال گذشته ۲۲ هزار و۲۴۵ نفر از فعالان مشاغل خانگی تسهیلات کرونایی دریافت کرده‌اند که تسهیلات پرداختی به این افراد حدود یک هزار و ۷۵ میلیارد ریال بوده است.
صدور ۲۱ هزار مجوز مشاغل خانگی در ۱۰۰ روز
گزارش عملکرد صد روزه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از اجرای طرح مشاغل خانگی نشان می‌دهد که در سه ماهه اخیر، تعداد ۲۱هزار و ۲۱۷ فقره مجوز مشاغل خانگی صادرشده و ۱۲۵۷ طرح از تسهیلات مشاغل خانگی بهره مند شده‌اند.
در بحث ایجاد شغل، تعداد فرصت‌های شغلی ایجادی و تثبیت شده از محل پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی ۴۳۳۵ نفر بوده و ۷۹۸۲نفر از طریق طرح ملی توسعه مشاغل خانگی به بازار کار راه پیدا کرده‌اند.
صدور مجوز برای مشاغل خانگی، حمایت مالی از فعالان حوزه مشاغل خانگی، ایجاد پلتفرم و شبکه بازارهای مجازی مشاغل خانگی از اقداماتی است که معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در ۳ ماهه گذشته انجام داده است.
به گفته‌ی علی‌اصغر عنابستانی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی ۵۰۳ رشته در حوزه مشاغل خانگی وجود دارد که از این تعداد ۲۱۹ شغل، نیازمند اخذ مجوز است و باید تعداد رشته‌های خانگی ستاره‌دار کاهش پیدا کند و صرفا نظارت پسینی و پیشینی بر آن‌ها داشته باشیم.
ثبت محور شدن مجوزهای مشاغل خانگی
حجت‌الله عبدالملکی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد که برای تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار، وزارت کار درصدد است تازمان صدور مجوز فعالیت‌های مشاغل خانگی را به سه روز کاهش دهد.
از ۸ دی ماه سال جاری دستگاه‌های متولی صدور مجوز مشاغل خانگی ۱۰ روز فرصت دارند لیست فعالیت‌های ممنوع و مجاز را به دبیرخانه ساماندهی مشاغل خانگی اعلام کنند تا مجوز فعالیت مشاغل خانگی ظرف سه روز صادر شود؛ در غیر این صورت سیستم به طور خودکار مجوز را صادر خواهد کرد.
متقاضیان اخذ مجوز مشاغل خانگی از این پس اطلاعات خود را در سامانه ثبت خواهند کرد و ظرف ۳ روز مجوز دریافت می‌کنند وسخت‌گیری‌ها و نظارت بر کار آن‌ها بعد از اخذ مجوز صورت خواهد گرفت.
در ماه‌های گذشته صدور مجوز ظرف ۳ روز برای آموزشگاه‌های فنی‌وحرفه‌ای آزاد انجام شده بود که رشد ۴۵ برابری نسبت به مدت مشابه سال قبل داشت.
محمود کریمی بیرانوند معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: تا به حال حدود ۳۳۰ هزار مجوز برای مشاغل خانگی طی ۵ سال گذشته صادر شده که با توجه به ظرفیت بالایی که بخش خانگی دراقتصاد دارد رقم پایینی است.
موانعی مانند پیچیده و طولانی بودن اخذ مجوز، سود بالای تسهیلات، مشکل ضمانت و استفاده نکردن از ظرفیت‌های بومی و منطقه‌ای برسر راه مشاغل خانگی قرار دارد.
تغییر در نظام مجوزها، اهدای تسهیلات جدید و حل شدن مشکل ضمانت از کارهایی است که برای توسعه بخش مشاغل خانگی دردستور کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی قرار دارد.