به گزارش واژه، بیمه بیکاری یکی از حمایتهای تامین اجتماعی است که سازمان تامین اجتماعی بر اساس آن مکلف است با دریافت حق بیمه بیکاری مقرر به کارگران مشمول قانون بیمه که طبق این قانون بیکار یا فاقد شغل شده و از سوی اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی معرفی شده‌اند، مقرری بیمه بیکاری پرداخت کند.
حمایت تامین اجتماعی، حقی همگانی و شامل برخورداری از تامین اجتماعی در مواردی مانند بازنشستگی، بیکاری، از کار افتادگی، خـدمات بهداشـتی، خدمات درمانی و مراقبتهای پزشکی است که به صورت بیمه به افراد داده می شود.
کارگر مشمول قانون بیمه بیکاری تابع قانون تامین اجتماعی است و کارفرما باید سه درصد از مزد کارگر مشمول قانون بیمه بیکاری را تحت عنوان حق بیمه بیکاری پرداخت کند.
مقرری بیمه بیکاری، مبلغی است که ماهانه به مقرری بگیر پرداخت می‌شود و میزان و مدت استحقاق بهره‌مندی از آن بر اساس سابقه پرداخت حق بیمه بیکاری و متوسط مزد، حقوق یا کارمزد روزانه کارگر مشمول بیمه بیکاری تعیین می‌شود.
گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار از تعداد مقرری بگیران بیمه بیکاری در سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ نشان می‌دهد که طی سال ۱۳۹۸ مجموع کل مقرری بگیران بیمه بیکاری ۲۴۵ هزار و ۱۹۷ نفر مرد و زن بوده که از این تعداد ۱۸۵ هزار و ۹۴۲ نفر مرد و ۵۹ هزار و ۲۵۵ نفر زن بوده‌اند؛ این در حالی است که تعداد مقرری بگیران بیمه بیکاری در سال گذشته روند افزایشی داشته و به ۳۱۸ هزار و ۳۸ نفر رسیده و نسبت به سال قبل از آن ۲۹.۷ درصد افزایش داشته است؛ البته دلیل این افزایش شیوع ویروس کرونا و تعطیلی موقت بسیاری از کارگاهها در سال ۱۳۹۹ بوده است.
نتایج این گزارش نشان می‌دهد که بیشترین میزان مقرری بگیران بیمه بیکاری متعلق به استان‌های تهران، اصفهان و آذربایجان شرقی بوده است.
همچنین تعداد مقرری بگیران جدید بیمه بیکاری در سال گذشته ۸۰۱ هزار و ۶۳۹ نفر بوده در حالی که طی سال ۱۳۹۸ این میزان ۲۲۱ هزار نفر بوده و بیش از ۳.۵ برابر افزایش را نشان می‌دهد.
از مجموع مقرری بگیران جدید بیمه بیکاری در سال ۱۳۹۸ حدود ۶۶۸۸ نفر فاقد مهارت، بیش از ۵۹ هزار و ۳۰۰ نفر دارای مهارت اعم از ماهر، نیمه ماهر و متخصص و بیش از ۱۵۵ هزار نفر اظهار نشده است.
همچنین در سال ۱۳۹۸ بیش از ۲۴۱ هزار و ۵۶۰ نفر از مقرری بگیران با قطع بیمه بیکاری مواجه شده‌اند که بیشترین علت قطع مقرری، پایان دوره استحقاق مقرری، اشتغال مجدد و شناسایی اشتغال پنهان و پس از آن عدم حضور در دوره‌های آموزشی، عدم مراجعه جهت حضور و غیاب و امتناع از مشاغل پیشنهادی بوده است.
به دنبال گسترش ویروس کرونا از اسفند ۱۳۹۸ و تاثیرگذاری آن بر بسیاری از مشاغل مقرر شد تا بیمه بیکاری سه ماه اسفند ۱۳۹۸ و فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۹ که ماههای اوج شیوع کرونا بود، به کارگران آسیب دیده از کرونا پرداخت شود.طبق بررسی ها تنها در سه ماهه اسفند ۱۳۹۸ و فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۹ و ایام اوج کرونا ۷۵۰ هزار نفر متقاضی دریافت بیمه بیکاری کرونا بوده‌اند.
دولت به منظور حمایت از صنوف و کارگران آسیب دیده از کرونا، مبلغ ۵۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای کمک به صندوق بیمه بیکاری اختصاص داد و با حمایت سازمان برنامه و بودجه و اهتمام وزارت کار، سازمان تامین اجتماعی و دستگاههای مربوطه، روند واریز مقرری بیمه بیکاری به متقاضیان مشمول و کارگران بیکار شده با جدیت دنبال شد.
در شوک نخست کرونا دست‌کم یک میلیون و ۶۰۰ هزار شغل آسیب دیدند و یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر هم از کار بیکار شدند.